O‘ZBEKISTON BANKLARIDA RAQAMLI TRANSFORMATSIYANING QIYOSIY TAHLILI

Аннотация

Bugungi kunda bank xizmatlari mijozlar uchun qulayliklar bilan 24/7 kun davomida mavjud bo‘lib, bu sohani O‘zbekistonda har qachongidan ham raqobatbardosh ekanligini ko‘rsatadi. Ushbu maqola banklarda amalga oshirilayotgan raqamli transformatsiya bosqichlarini ijtimoiy-demografik ko‘rsatkichlar bilan taqqoslash orqali o‘rganiladi. Bundan tashqari, ushbu maqolada raqamli bank xizmatlarining o‘sish tendensiyalari tahlil qilinadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, raqamli xizmatlar soni mijozlar soniga nisbatan ortib bormoqda. Biroq, tadqiqot natijalari raqamli bank xizmatlarining yuqori narxlari raqamli xizmatlar soni hali ham O‘zbekistonda zarur bo‘lganidan orqada ekanligini bildiradi. Ushbu maqolada, oxirgi 5 yil ma’lumotlaridan foydalangan holda, aholining ijtimoiy-demografik va moliyaviy inklyuzivlik omillari o‘rganildi, natijalar jadval shaklida taqdim etildi. Ijtimoiy-demografik va moliyaviy inklyuzivlik omillari qo‘shimcha tadqiqotlarni talab qiladi, chunki bizda qayta ishlash uchun cheklangan ma’lumotlar mavjud, biroq aholi soni doimiy ravishda o‘sib borayotgan O‘zbekistonda raqamli bank xizmatlaridan foydalanish yetarli darajada yuqori emas degan xulosaga kelish uchun yetarli deb topdik. O‘zbekiston fintex (“financial technologies” iboraning qisqartma shakli) bozori xizmat ko‘rsatuvchi provayderlar uchun moviy okean bo‘lib qolmoqda. Bundan tashqari, ochiq bank tushunchasining joriy etilishi fintex bozorida raqobat muhitini yaratishga turtki bo‘lganini ko‘rish mumkin. Ba’zi xizmatlar, shu jumladan kafolatsiz mikrokreditlar, jismoniy mijozlar uchun kreditlar raqamli qurilmalar orqali mavjud bo‘ldi. Bundan tashqari, TBC bank va SQB bank o‘rtasida qiyosiy tahlil hamda SWOT tahlili raqamli texnologiyalarni joriy etish ta’sirini ko‘rish uchun o‘tkazildi, bunda birinchisi TBC Bank Group PLC xalqaro kompaniyaga tegishli, ikkinchisi esa qisman davlatga tegishli aksiyadorlik tijorat banki hisoblanadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, SQB banki bosqichma-bosqich o‘sishni ko‘rsatmoqda, TBC bank esa keskin o‘sishga ega. Ushbu tadqiqot natijalari boshqa raqobatchi banklar uchun raqamli transformatsiyani jadallashtirish va zamonaviy bank texnologiyalarini joriy etishda qo‘shimcha rag‘bat bo‘lishi kerak.