РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТ ШАРОИТИДА СОЛИҚ МАЪМУРИЯТЧИЛИГИНИ РАҚАМЛАШТИРИШНИНГ ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ
Ключевые слова:
солиқлар, солиқ маъмуриятчилиги, солиққа тортиш, солиқ тўловчилар, рақамлаштириш, рақамли иқтисодиёт, электрон хизматлар, криптовалюталар, блокчейн технологиялари, электрон калит, платформаларАннотация
Мақолада ривожланган мамлакатларда солиқ маълумотларини автоматлаштирилган тартибда назорат қилиш ва қайта ишлаш, электрон хизматлар орқали солиқ тўловчиларга қулайлик яратиш каби тамойиллар қўлланилмоқда. Рақамли иқтисодиётда солиқ солишнинг асосий муаммолари, жумладан солиқ солиш ҳудудини аниқлаш, криптовалюта ва электрон транзакциялар сонининг кўпайиши билан боғлиқ хатарларга ҳам алоҳида эътибор қаратилган. Хорижий тажрибадан келиб чиққан ҳолда Ўзбекистонда солиқ маъмуриятчилигини рақамлаштириш имкониятлари ва истиқболлари кўриб чиқилган.
Библиографические ссылки
OECD (2019). “Tax Administration 2019: Comparative Information on OECD and other Advanced and Emerging Economies.” Ҳисоботи.
Bird, R.M., & Zolt, E.M. (2005). “Technology and Taxation in Developing Countries: From Hand to Mouse.” eJournal of Tax Research.
Gupta, S., Keen, M., Shah, A., & Verdier, G. (2017). “Digital Revolutions in Public Finance.”
McKinsey & Company (2021). “The Role of Digital Technology in Modern Tax Administration.”
Pomeranz, D. (2015). “No Taxation Without Information: Deterrence and Self-Enforcement in the Value Added Tax.” American Economic Review.
Toʻlakov, U. (2023). Soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish orqali makroiqtisodiy barqarorlikka erishish usullari. “Soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish orqali makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash istiqbollari” mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferentsiya materiallari toʻplami, 44-47.
Тўлаков, У.Т. (2024). Самарали солиқ маъмуриятчилигини таъминлашнинг назарий ва концептуал асослари. “Иқтисодиётни рақамлаштириш шароитида солиқ-бюджет сиёсатини амалга оширишнинг устувор йўналишлари” мавзусидаги Республика илмий-амалий конференция тўплами, 32-34.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 10 февралдаги «Тадбиркорлик субъектларини тоифаларга ажратиш мезонлари ҳамда солиқ сиёсати ва солиқ маъмуриятчилигини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» ПФ-21-сон Фармони
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 4 сентябрдаги «Давлат солиқ қўмитаси Ахборот-коммуникация технологияларини ривожлантириш стратегияси»ги ПҚ-447-сон Қарори
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 24 августдаги “Қўшилган қиймат солиғи маъмуриятчилигини такомиллаштириш тўғрисида”ги ПҚ-5231-сонли Қарори
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 15 апрелдаги “Бюджетлараро муносабатларни ва солиқ маъмуриятчилигини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги ПҚ-208-сонли Қарори
https://www.oecd.org/tax/ - OECD солиқ маъмуриятчилиги ва глобал солиқ сиёсати бўйича тадқиқотлар ва ҳисоботлар.
https://www.imf.org/en/Topics/tax-policy - International Monetary Fund (IMF) - Tax Policy. Солиқ сиёсати, рақамлаштириш ва глобал иқтисодиётга таъсир кўрсатувчи масалалар бўйича турли тадқиқотлар.
https://www.worldbank.org/en/topic/taxpolicyandadministration - World Bank - Tax Policy and Administration. Жаҳон банки солиқ тизими ва рақамли технологияларнинг солиқ маъмуриятчилигига таъсири ҳақида материаллар.
https://ec.europa.eu/taxation_customs/home_en - European Commission - Taxation and Customs Union. Европа Иттифоқининг солиқ сиёсати ва маъмуриятчилигидаги рақамли технологиялар ҳақида маълумотлар.
https://my3.soliq.uz/ - Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг электрон солиқ хизматлари портали
Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2023 йил якунлари ҳисоботи.